سرآغاز پاکی
من یک سال پاکی دارم
سرآغاز پاکی
من یک سال پاکی دارم٤- نیازهای بهبودی
٤- نیازهای بهبودی
بعد از قطع مصرف و سپری کردن دوره خماری، اهداف زندگی ما معتادان به طور اساسی تغییر خواهد کرد. به این نتیجه می رسیم که اگر می خواهیم پاک باقی بمانیم و یک زندگی عاری از اعتیاد داشته باشیم لازم است که بهبودی خود را در اولویت زندگیمان قرار دهیم. در این قسمت پیشنهاداتی برای چگونگی در اولویت قرار دادن نیازهای بهبودی، و همچنین هشدارهایی جهت جلوگیری از بازگشت به اعتیاد، شرح داده شده است. بعلاوه یک نمونه برنامه هفتگی که با استفاده از آن می توانید به طور روزانه به نیازهای بهبودی خود عمل کنید، برای راهنمایی شما ارائه شده است.
- نیازهای بهبودی
- نیازهای جسمی
- برنامه هفتگی بهبودی
نیازهای بهبودی
پس از وارد شدن در جلسات انجمن های گمنام و اعتراف کردن به اینکه در برابر اعتیاد به عجز رسیده ایم، متوجه می شویم که کارهای بخصوصی وجود دارد که برای حرکت کردن در مسیر بهبودی و روش جدید زندگی باید به آنها بپردازیم. اولویت های زندگی ما باید تغییر کنند و به جای اینکه خود را مانند زمان مصرف برای تهیه و مصرف مواد مخدر به آب و آتش بزنیم باید هر آنچه که در توان داریم برای بهبودی خود انجام دهیم. اگر می خواهیم از بیماری اعتیادی که ما را اسیر خود کرده و بلاهای فراوانی که بر سر ما آورده است خلاص شویم باید کارهایی را که برای بهبودی ما ضرورت دارد بر هر چیز دیگری در زندگی اولویت دهیم. در ادامه پیشنهاداتی عملی جهت برآوردن نیازهای روزمره خود در روزهای نخست بهبودی برای کمک به شما ارائه شده اند.
۱. شرکت در جلسات
- جلسات انجمن های گمنام مکانهایی امن هستند که ما معتادان در آنجا از حمایت گروه برخوردار شده و خود را همانند دیگر کسانی می یابیم که از این بیماری رنج می برند. با شرکت منظم در این جلسات به ویژه در روزهای اول بهبودی بسیاری از نگرانی ها و ترس های ما درباره اینکه چگونه می توانیم بدون مواد مخدر زندگی کنیم تا اندازه ای از میان خواهد رفت. ما با کسانی آشنا می شویم که با عمل کردن به برنامه 12قدم در جهت بهبودی قدم برمی دارند؛ کسانی که در خلال فراز و نشیب ها و افت و خیزهای سفری که آغاز کرده ایم به ما کمک خواهند کرد. با برخورداری از این گونه کمک ها احساس تعلق خاطر و وابستگی به جلسات و کسانی که در آن شرکت می کنند در ما ایجاد خواهد شد و احساس خواهیم کرد در مسیری که در پیش گرفته ایم تنها نیستیم. احساس خواهیم کرد هستند کسانی که حرف ها و شرایط ما را درک کرده و از ما حمایت می کنند یعنی همان چیزهایی که احتمالاً به علت بیماری اعتیاد در زندگی خود از آنها محروم بوده ایم. بعلاوه با شرکت کردن در این جلسات افکار مخرب معتادگونه کمتر ممکن است بر ما غلبه کنند. اطمینان داشته باشید که افراد گروه همگی شما را درک خواهند کرد چراکه آنها هم روزی مانند شما بوده اند. سعی کنید که با معرفی کردن خود به افراد گروه با آنها ارتباط بر قرار کنید.
۲. یافتن یک راهنما
- راهنما یکی از اعضای انجمن های گمنام است که سابقه چند سال پاکی مداوم و تجربه کارکرد 12 قدم و بهبودی را دارد. راهنما به طور رایگان به ما کمک می کنند تا از چنگ اعتیاد رها شده و در مسیر بهبودی گام برداریم. علاوه بر این راهنما از ما برای کارکرد 12 قدم حمایت کرده و می توانند در همه مشکلات و ناراحتی هایی که در روزهای نخست بهبودی به آن دچار می شویم به ما کمک کند. سعی کنید یک راهنما برای خود پیدا کنید تا بتوانید در عمل کردن به برنامه 12 قدم از او کمک بگیرید. کلید و راه حل بهبودی ما از اعتیاد در 12 قدم نهفته است. ما می توانیم از دانش و تجربیات آنها برای غلبه بر هیجانات روانی مربوط به ترک مواد مخدر و همچنین از راه های عملی که برای دور ماندن از مواد مخدر پیشنهاد می کنند بهره بگیریم. بسیار خوب است که شما به چند جلسه سر بزنید و ببینید چه کسانی وجود دارند که مایلند راهنمای شما باشند. پیشنهاد می شود کسی را به عنوان راهنما انتخاب کنید که بتوانید با تجرباتش ارتباط برقرار کرده و در عین حال بهبودی او برای شما جالب باشد. سعی کنید هر چه زودتر راهنمای مناسبی برای خود پیدا کنید. تفاوت میان داشتن و نداشتن یک راهنما، ادامه عذاب کشیدن از بیماری اعتیاد و بهبود یافتن از این بیماری است. در برنامه 12 قدم برای ما ضروری است که به یک نفر دیگر اعتماد کنیم.
۳. کارکرد 12 قدم
- برنامه 12 قدم راه حل بهبودی ما از بیماری اعتیاد است. هر چه زودتر کارکرد 12 قدم را شروع کنیم فرایند بهبودی ما نیز زودتر آغاز خواهد شد. برنامه های 12 قدم دقیقاً برای کمک کردن به ما جهت برخورد با تمامی جنبه های اعتیادمان طراحی و تدوین شده اند. این برنامه ها علاوه بر در اختیار قرار دادن اطلاعات لازم درباره بیماری اعتیاد و ارائه راه حل بهبودی و اقداماتی که باید برای سامان دادن زندگی نابسامان خود اتخاد کنیم، ما را به سوی سر منزل مقصود یعنی بهبود یافتن از بیماری اعتیاد سوق می دهد. به خاطر داشته باشید نیازی نیست که برای کارکردن 12 قدم به خود فشار بیاوریم. هیچ قاعده و قانون خاص یا مهلت و برنامه زمانبندی شده مشخصی برای تکمیل و تمام کردن آنها وجود ندارد. هر کدام از ما تجربه خاص خود را در باره چگونگی کارکرد 12 قدم و معنا و مفهوم این برنامه برای خود داریم. شما می توانید به سادگی با قدم یک شروع کنید و پس از تجربه و ارزیابی قدم اول هر وقت که مناسب دانستید وارد قدم دوم شوید.
- مهم این است قدم هایمان را آغاز کنیم چون با کارکرد 12 قدم است که در مسیر درست بهبودی قرار می گیریم یعنی درست درجهت مخالف بازگشت به اعتیادی که از آن در رنج و عذاب بوده ایم. گرچه منابع مختلفی درخصوص اعتیاد و برنامه های 12 قدمی وجود دارد؛ اما بهترین کار خواندن مطالب و نشریات رسمی است که به رایگان یا در مقابل وجوهی ناچیز در جلسات در اختیار ما قرار می گیرند. دراین نشریات اطلاعات فراوانی نه تنها درباره برنامه 12 قدم بلکه در خصوص کارهایی که باید انجام دهیم تا از مسیر صحیح بهبودی به ویژه در روزهای اول بهبودی منحرف نشویم وجود دارد. 12 قدم رمز پاک ماندن، و ابزاری برای رویارویی با مسائل زندگی است و به ما می آموزد که چگونه بدون مصرف مواد از زندگی لذت ببریم.
- برای کسب اطلاعات بیشتر در باره قدم های دوازده گانه لطفاً به قسمت بهبودی با ۱۲ قدم مراجعه کنید.
۴. پرهیز از خطر مصرف
- یکی دیگر از پیشنهادهای عملی و سودمند به ویژه در روزهای نخست، دوری کردن از هر چیزی است که به نوعی با مواد مخدر در ارتباط است (دوری از یار بازی، توپ بازی و زمین بازی). همه مکان هایی که ما برای مصرف مواد مخدر به آنجا می رفتیم، همه کسانی که با آنها مواد مخدر مصرف می کردیم یا هر چیز دیگری که مصرف مواد مخدر را به یاد ما می آورد مثل وسائل مصرفمان و خلاصه اینکه باید از هر چیزی که وسوسه و ویار جسمی در ما ایجاد می کند و سبب می شود تا دچار لغزش شده و بار دیگر به سراغ مواد مخدر برویم دوری کنیم. به خاطر داشته باشید که ما معتادان از نوعی بیماری که در اصل در فکر ما ریشه کرده است رنج می بریم. به دلیل این که افکار ما معتادان ناسالم و خراب است، در روزهای اولیه دوران بهبودی نباید اجازه دهیم که بهبودی ما به علت ارتباط با افراد، اماکن یا چیزهایی که مواد مخدر را به یاد ما می آورند به خطر بیفتد. با این وجود به خاطر داشته باشید که برنامه 12 قدمی به ما امید می دهند که مجددا سلامت عقل خود را به دست می آوریم. باید بدانیم که اوضاع همواره این گونه باقی نخواهد ماند. برنامه 12 قدم به ما این وعده را می دهد که به محض بهبود یافتن، از وسوسه و اشتغال فکری رها می شویم و با عمل به برنامه 12 قدم می توانیم آزادانه به هر جا که می خواهیم برویم و با هر کس که می خواهیم ملاقات کنیم. بهتر است هیچگاه آنقدر احساس توانایی نکنیم که با مصرف کنندگان و فروشندگان مواد ارتباطی داشته باشیم چراکه ممکن است باعث وسوسه ما شده و منجر به مصرف مجدد مواد گردد.
۵. اجتناب از تغییرات عمده
- در جلسات برنامه 12 قدم به ما پیشنهاد می شود که در سال اول بهبودی هیچ گونه تصمیم مهمی در زندگی خود نگیریم. برای مثال، ناگهان تصمیم نگیرید که به نقطه ای دوردست در آن سوی دنیا مهاجرت کنید، از همسر خود جدا شوید، خانه یا شغل خود را تغییر دهید و یا مسائلی از این قبیل. این توصیه دو علت دارد؛ علت اول اینکه بیماری اعتیاد در سال اول بهبودی همچنان فعال است و افکار دیوانه وار ما تلاش خواهند کرد تا به بهانه ایجاد تغییری بسیار مهم و فوری در ظاهری زندگی ما، برنامه بهبودی را مختل کنند. باید از هر گونه اقدامی که باعث شود توجه ما از تلاش برای تغییر دادن درون خودمان و بهبودی از بیماری اعتیاد به مسائل دیگری جلب شود خودداری کرده و این گونه مسائل را به آینده موکول کنیم. فراموش نکنید که اولویت اول ما پاکی و بهبودی است. علت دوم اینکه به دلیل رها شدن از شر مواد مخدر پس از یک دوره طولانی، درباره ایجاد تغییرات مهم در زندگی خود به شدت احساس شادی می کنیم و تصور می کنیم که باید بی درنگ تغییرات بزرگی را در زندگی خود ایجاد کنیم. به همین علت به جای متمرکز ساختن حواس و توجه خود به کارکردن 12 قدم و فراگرفتن روش جدید زندگی عاری از مواد مخدر، وقت و انرژی خود را صرف ایجاد این تغییرات خواهیم کرد. پیش از آنکه متوجه شویم و به خودمان بیائیم یک اتفاق رخ می دهد و متوجه می شویم که توان و ابزار لازم برای سامان دادن زندگی خود را در اختیار نداریم و به همین دلیل بار دیگر مصرف مواد مخدر را از سر می گیریم. در جلسات 12 قدم یک جمله معروف وجود دارد مبنی بر اینکه “اگر هر چیز دیگری به جز بهبودی خود را در راس قرار دهید نه تنها بهبود نخواهید یافت و فرصتی را که برای بهبودی به دست آورده بودید از دست خواهید داد بلکه زندگی خود را به تباهی کشانده و هر آنچه را که داشته اید از دست می دهید”.
- همچنین به ما پیشنهاد می شود تا در سال اول بهبودی از ایجاد رابطه احساسی مبنی بر عشق و عاشقی خودداری کنیم. علت این پیشنهاد نیز این است که همه حواس و توجه خود را به بهبودی جلب کنیم چون شروع کردن رابطه احساسی یکی دیگر ازحلیه ها و ترفندهایی است که بیماری ما تلاش می کند از طریق آن ما را از برنامه بهبودی بازدارد. علاوه بر این، ما به عنوان انسان هایی که از بیماری اعتیاد رنج می بریم مستعد مبتلا شدن به انواع دیگر اعتیادها نیزهستیم. اگر به اندازه کافی به برنامه 12 قدم عمل نکرده و دانش لازم را به دست نیاورده باشیم، در آنصورت ممکن است بدون آنکه متوجه باشیم به اعتیاد دیگری همچون اعتیاد جنسی و روابط احساسی گرفتار شویم.
۶. پرهیز از استرس
- تا آنجا که می توانید از کارها و مسائلی که ممکن است استرس و اضطراب ایجاد کند و شما را به مصرف مواد مخدر تحریک کند خودداری کنید. معمولاً در روزهای اول به شدت درگیر سم زدائی و رها شدن از اثرات جسمی و روانی ناشی از کنار گذاشتن مواد مخدر می باشیم. در این روزها ریسک و خطر لغزش بسیار بالا است و باید بسیار مراقب باشیم و توجه خود را بر کارهایی که برای بهبودی ما در اولویت قرار دارند متمرکز کنیم. استرس و اضطراب های بیهوده می توانند منجر به ترس از آینده یا ترس از زندگی بدون مواد مخدر شده و باعث شوند برای نشان دادن این که همچنان شاد و سرخوش هستیم، مجددا کارهایی را انجام دهیم که در دوران مصرف مواد مخدر انجام می دادیم. اینها از جمله فشارهای بی موردی هستند که در سال اول بهبودی باید از آنها دوری کنیم. برخی از ما که پس از سال ها تلاش موفقیت اندکی به دست آورده ایم در مراحل اولیه بهبودی تلاش می کنیم تا عدم موفقیت خود در سال های گذشته را با انجام کارهائی که غیر منطقی و حتی در مواردی ناممکن به نظر می رسند جبران و تلافی کنیم. مثلاً به یک باره تصمیم می گیریم که به انسانی ایده آل و همسری کامل تبدیل شده و خود را به جایی برسانیم که همواره آرزوی ما بوده است. گرچه همه این گونه آرزوها و خواست ها قابل ستایش هستند و در پرتو تلاش و عمل کردن به برنامه 12 قدم می توان به آنها دست یافت، اما می توانند اضطراب و استرس بی مورد نیز در ما ایجاد کنند. باید توجه داشته باشید که بهبود یافتن فرایندی آهسته و تدریجی است و نه یک وضعیت آیده آل و کمال مطلوبی که سریعا به دست بیاید. ایجاد اضطراب بر اثر انتظارات دور از ذهن و بلند پروازانه در روزهای اول بهبودی از دیگر عواملی است که ممکن است ما را به لغزش و روی آوردن مجدد به مصرف مواد مخدر سوق دهد. همچنین به گذشته نیز فکر نکنید چون این موارد هم باعث استرس و جنگ در افکارمان می شود. سعی کنید قبل از هر تصمیمی در مورد زندگیتان با راهنمایا دوستان بهبودی خود مشورت کنید.
نیازهای جسمی
- برطرف کردن مسائل و مشکلات جسمی بخشی از روند بهبودی ما را تشکیل می دهد. به احتمال زیاد در دوران اعتیاد بسیاری از نیازهای اولیه خود را نادیده می گرفتیم، به موقع غذا نمی خوردیم، نمی خوابیدیم و حمام نمی رفتیم؛ چراکه در آن زمان به تنها چیزی که فکر می کردیم تهیه و مصرف مواد مخدر بود. مواد مخدر به ما دستور می داد که چگونه زندگی کنیم و ما نیز چاره ای جز اطاعت و سر تسلیم فرود آوردن در برابرآن نداشتیم. اما اکنون که وارد مراحل اولیه بهبودی می شویم جسم و احساسات ما به تدریج بیدار می شوند. به تدریج متوجه می شویم که حالت عادی و طبیعی پیدا کرده ایم و احساس گرسنگی کرده و خواب آلوده می شویم. متوجه می شویم که به سلامت خود فکر می کنیم و از خود مراقبت بعمل می آوریم. ممکن است برای معاینه عمومی که آخرین بار دو سال پیش انجام داده ایم به مراکز پزشکی و درمانی مراجعه کنیم، یا برای درمان ناراحتی هابی که اکنون آنها را احساس می کنیم و ما را نگران ساخته اند به پزشک و دندانپزشک مراجعه کنیم. در زمینه مسائل جزئی تر ممکن است برای اصلاح موی سر خود که مدت ها پیش باید انجام می دادیم به آرایشگاه رفته و به سر و وضع و لباس خود نیز توجه نشان دهیم. این مسائل نشان می دهند که ما به نیاز های مادی و جسمانی خود پی برده ایم و به تدریج از تاریکی اعتیاد قدم به روشنائی گذاشته و در جهت بهبودی، و رسیدن به یک زندگی عادی و متعادل قدم بر می داریم.
- در روزهای اول بهبودی برای اینکه از نیازهای جسمی خود آگاهی و شناخت بهتری پیدا کنید سعی کنید انواع نیازهای جسمی خود را روی کاغذ بنویسید و آنها را برطرف کنید. این نیازها ممکن است موارد زیر را شامل شود: سه وعده غذا در روز، خوابیدن، حمام کردن، ورزش، تفریح و سرگرمی، گذراندن اوقات در کنار اعضای خانواده و دوستان و اموری از این قبیل. افزون بر این، راه هایی را نیز که می تواند به سلامت جسمی شما کمک کند از قبیل یاد آوری نیاز به استراحت در صورت سرما خوردن یا رفتن به دکتر در صورت بیمار شدن، یاد داشت کنید. همه این تدابیر و اقدامات در زمینه توجه و مراقبت از خود بخشی از روند بهبودی شما محسوب می شوند و نشان می دهند که شما مسئولیت بهبودیتان را شخصا به دوش گرفته اید و از خودتان مواظبت می کنید.
برنامه هفتگی بهبودی
- روشی که در روزهای نخست بهبودی به بسیاری از ما کمک کرده است تهیه یک برنامه هفتگی و برنامه ریزی برای زندگی جدید ما در دوران بهبودی است. بی تردید در ایامی که مواد مخدر مصرف می کردیم زندگی ما بسیار آشفته بود. به هیچ وجه زمان برای ما اهمیت نداشت و به هیچ یک از احساسات انسانی و نیاز های جسمی خود توجهی نداشتیم. زندگی می کردیم که مواد مصرف کنیم. اما اکنون که وارد بهبودی شده ایم باید یاد بگیریم که چگونه دوباره زندگی را از سر بگیریم، چگونه از خود مراقبت کنیم و به خود احترام بگذاریم؛ مسائلی که در دوران اعتیاد کاملا به دست فراموشی سپرده بودیم. اما ما می توانیم با نوشتن یک برنامه هفتگی یا روزانه تا حدودی به زندگی خود نظم و سر وسامان می دهیم. می توانیم بهبودی خود را در اولویت قرار داده و خود را پاک نگه داریم. با اجرای یک برنامه روزانه این احساس به ما دست می دهد که سفر خود در راستای بهبودی و زندگی بهتر را آغاز کرده ایم و در عین حال مانع از بروز افکار آزار دهنده ای می شود که همواره ما را به سوی زندگی گذشته خود که چیزی جز مصرف مجدد مواد مخدر نیست سوق می دهند. برنامه هفتگی هر روز به ما برای بهبودی انگیزه می دهد چون با داشتن برنامه متوجه می شویم کارهایی وجود دارد که باید انجام دهیم و اهدافی وجود دارد که باید به آنها دست پیدا کنیم. گرچه تهیه برنامه ای هفتگی درباره غذا خوردن یا به حمام رفتن ممکن است احمقانه به نظر برسد، اما بنویسید تا بدانید به عنوان انسانی در حال بهبودی فردی قابل احترام هستید و نیازهایی دارید که باید برآورده شوند. ضمنا این یک تمرین است که به مرور یاد بگیریم که همیشه در زندگی روزمره یک لیست اولویت برای کارهایمان داشته باشیم.
- اگر نتوانستید به همه برنامه خود عمل کنید زندگی را سخت نگیرید. به جای احساس سرخوردگی بهتر است برای کارهایی که انجام داده اید به خودتان امتیاز بدهید. فراموش نکنید برای هر کار مهمی که انجام می دهید برای مثال، برای یک روز پاک ماندن به خودتان امتیاز بدهید چراکه حتی یک روز پاک ماندن خود معجزه بزرگی برای ما معتادان است. این شعار برنامه زندگی بر مبنای “فقط برای امروز” است.
- شما می توانید با توجه به وضعیت بهبودی و نیازهای جسمی خودتان از جدول نمونه زیر استفاده کرده و یک برنامه هفتگی شخصی تهیه کنید. برای دانلود برنامه هفتگی در فرمت word که شما می توانید آنرا با نیازهای برنامه بهبودی خود تطبیق دهید روی لینک رو به رو کلیک کنید:
٣- سم زدایی و خماری
٣- سم زدایی و خماری
در روزهای اول قطع مصرف و ترک اعتیاد، بسیاری از ما معتادان دچار عوارض خماری می شویم که می تواند بسیار سخت و دردناک باشد. در این قسمت پیشنهاداتی جهت آگاهی از عوارض خماری از جمله دردهای فیزیکی و نشانه های ذهنی آن برای کمک به معتادان ارائه شده است تا بتوانند با استفاده از ابزار بهبودی روزهای اول ترک اعتیاد را بهتر تحمل کرده و آن را سپری کنند.
- سازش با عوارض خماری
- راهکارهای تحمل خماری
بسیاری از ما معتادین در روزهای اول ترک اعتیاد از عوارض و پی آمدهای قطع مصرف مواد مخدر که خماری نامیده می شود رنج می بریم. ما به این علت که به بیماری اعتیاد مبتلا هستیم، برای داشتن یک زندگی عادی محتاج مواد مخدر هستیم. هنگامی که مقدار مصرف مواد مخدر را کاهش داده و یا مصرف آن را کاملا قطع می کنیم بدن و مغز ما به به اشکال مختلف و دردناکی به این کار واکنش نشان می‌دهند. چنین به نظر می رسد که تمام وجود ما فریاد برآورده و از ما می خواهد آن چیزی که به آن وابسته شده و برای ادامه حیات خود به آن نیاز دارد را در اختیارش قرار دهیم. خماری حالتی است که اکثر ما معتادان هنگام دفع شدن سموم مواد مخدر از بدنمان به آن دچار می شویم. دچار شدن به این حالت نشان دهنده بهبودی تدریجی کارکرد بدن و بازگشت به حالت طبیعی و عادی آن است. نشانه های خماری شامل عرق سرد کردن، تپش قلب، اسهال، دل پیچه، استفراغ ، درد عضلانی، بی خوابی، بی اشتهایی، اضطراب، تندخویی و بی قراری است. فکر کردن به چنین عوارض دردناکی باعث می شود تا بسیاری از ما معتادان از قطع مصرف مواد مخدر ناامید شده و از خیر ترک اعتیاد بگذریم.
علاوه بر این، نمی توان انکار کرد که مصرف مواد مخدر به ما آرامش می دهد و برای بسیاری از ما حتی تصور زندگی بدون مواد مخدر نیز بسیار مشکل است. مصرف مواد مخدر با وجود همه مضرات و بدبختی هایی که در نهایت برای ما به جای می گذارد، به طور موقت باعث بوجود آمدن انرژی کاذب در ما شده و به عنوان تنها راهی که ما سراغ داریم، به ما کمک می کند تا مشکلات و مسائل زندگی را آسان تر تحمل کنیم.اعتیاد ما به مواد مخدر هم جنبه جسمی و هم جنبه روانی دارد و تنها راه پاک شدن و بهبودی از آن این است که خودمان امکان درمان و معالجه هر دو جنبه این بیماری را فراهم کنیم. ابتدا ذهن و روان ما باید یاد بگیرند که چطور بدون اتکا به مواد مخدر با زندگی کنار آمده و مسائل و مشکلات را تحمل کنند؛ و سپس بدن ما باید یاد بگیرد تا بدون نیاز به مواد مخدر فعالیت طبیعی خود را از سر گیرد. برای دستیابی به این هدف باید دوران دردناکخماری را تحمل کنیم تا بتوانیم بدون احتیاج به این گونه مواد زندگی عادی و سالمی را از سربگیریم. ما برای رسیدن به یک زندگی سالم و عاری از اعتیاد، شجاعانه تصمیم به قطع مصرف مواد مخدر گرفته ایم و اکنون در مرحله ای قرار داریم که باید مشکلات و سختی های آن را تحمل کنیم. فراموش نکنید که احتمالا سالیان زیادی از مواد مخدر استفاده کرده ایم و اکنون که هم جسم و هم روان ما به مواد عادت کرده اند به سادگی نمی توانند از آن دست بکشند.
با این حال همواره باید به خاطر داشته باشیم که علائم خماری موقتی و گذرا بوده و پس از مدتی از بین می روند. اینکه عوارض خماری چه مدت پس از قطع مصرف مواد مخدر از بین می روند به نوع ماده مخدر (و یا ترکیبی از مواد مخدر)، مدت زمان مصرف و توانایی جسمی ما بستگی دارد. باید شجاع باشیم و بدانیم خداوندی که ما را خلق کرده است، توانایی ترمیم و برطرف کردن آسیب های ناشی از مواد مخدر را نیز به بدن ما داده است؛ و سر انجام پس از مدتی بدون نیاز به مصرف هیچگونه مواد مخدری، بدن ما کاملا به حالت فعالیت طبیعی خود باز می گردد. به یاد داشته باشید که شما سال ها مواد شیمیایی و سموم مختلف را به بدن خود وارد کرده اید؛ و اکنون نیز برای دفع این سموم و بازگشت به حالت طبیعی به زمان نیاز دارید. در انجمن های گمنام شعاری وجود دارد که می گوید: “ما یک شبه معتاد نشده ایم و نباید انتظار داشته باشیم که یک روزه از شر اعتیاد خلاص شویم “.
نکته دیگری که ممکن است جهت تحمل عوارض خماری به شما کمک کند، این است که هزاران نفر از ما معتادان عذاب و درد خماری را تجربه و تحمل کرده ایم و اکنون به صورت روزانه در بهبودی به سر می بریم. ابزارهایی که برای دستیابی به بهبودی به آنها نیاز داریم عزم و اراده، تمایل شدید برای پاک شدن از مواد مخدر، صبر و شکیبایی برای تحمل لحظات طاقت فرسا، ایمان و امید به کمک خداوند، کارکرد 12 قدم و شرکت در جلسات انجمنهای گمنام در خلال روزهای دشوار خماری است. با بهره گیری از این ابزارها و عمل کردن به این پیشنهادات، در برابر وسوسه های بیماری اعتیاد مقاومت نموده و در مسیر رسیدن به یک زندگی جدید عاری از اعتیاد و مواد مخدر قرار خواهیم گرفت.
سازش با عوارض خماری
در این قسمت پیشنهاداتی برای کمک به شما جهت کنار آمدن و غلبه کردن بر عوارض خماری، و همچنین تقویت اراده شما برای پاک شدن از مواد مخدر ارائه شده است.
۱. مراجعه به پزشک در صورت لزوم
بسیاری از ما معتادان برای درمان و سم زدایی لازم است که به مراکز درمانی مراجعه کنیم. در واقع برای برخی از ما قطع مصرف مواد مخدر و ترک فیزیکی اعتیاد باید تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. کاهش یا قطع یکباره مصرف مواد مخدر می تواند خطرناک بوده و به شوک، حملات قلبی و یا صرع منجر شود. بدن ما معتادان مزمن نسبت مواد مخدر مقاومت (تولرانس) پیدا کرده است و از لحاظ جسمی به شدت به آن وابسته شده است. ما به علت در اختیار نداشتن تخصص و اطلاعات لازم، قادر به ارزیابی میزان آسیب وارد شده به بدنمان نیستیم و نمی دانیم که چگونه می توانیم خود را از شَر مواد مخدر خلاص کنیم. شهامت و جسارت تصمیم گرفتن برای ترک اعتیاد و پاک شدن کار مهمی است؛ اما بهتر است این کار با مسئولیت پذیری و از روی عقل و منطق و با کمک گرفتن از افراد متخصص انجام شود.
در برخی از انجمن های گمنام این تصور غلط رواج دارد که هر کس به انجمن مراجعه کند می تواند به سرعت و به یکباره اعتیاد خود را ترک کند.این تصور نادرست ممکن است از اینجا ناشی شده باشد که کمک گرفتن از بیرون از انجمن غیر ضروری بوده و می تواند ما را به سمت نوعی وابستگی دیگر هدایت کند. اما باید بدانیم برای بسیاری از ما معتادان که می خواهیم بهبودی پیدا کنیم، گرفتن کمک های پزشکی ضرورت دارد. مراجعه به مراکز درمانی برای دریافت کمک های لازم جهت ترک فیزیکی اعتیاد کاری بسیار رایج است. امروزه در بسیاری از نقاط جهان اعتیاد از لحاظ پزشکی نوعی بیماری محسوب شده و به عنوان یک بیماری تحت درمان قرار داده می شود. ما شجاعت و شهامت اعتراف کردن به اعتیاد و وارد شدن در مسیر بهبودی را داشته ایم، اما نباید به خاطر معتاد بودنمان مجازات شویم. ترک اعتیاد و قطع مصرف مواد مخدر بدون دریافت کمک های پزشکی کار قابل تقدیری نیست و باعث عذاب کشیدن بیشتر ما می شود. همین که صادقانه تلاش می کنیم تا از بیماری اعتیاد بهبودی پیدا کنیم و برای دریافت کمک جهت تحمل خماری به مراکز درمانی مراجعه می کنیم خود قدم مهمی در مسیر بهبودی ما محسوب می شود. دریافت کمک از مراکز درمانی و متخصصان می تواند برای مراجعه ما به انجمن های گمنام نیز مفید باشد، چون بسیاری از ما به علت ترس از سختی های دوران خماری از ترک کردن اعتیاد خودداری می کنیم. باید همواره به یاد داشته باشیم که تنها شرط مورد نیاز برای عضویت در انجمن های گمنام تمایل به قطع مصرف مواد است. هیچ کس در جلسات انجمن حق ندارد ما را به علت مراجعه به مراکز درمانی جهت ترک اعتیاد مواخذه کرده و یا ما را مورد قضاوت قرار دهد.
۲. پرهیز از سیکل مخرب اعتیاد
بیماری اعتیاد دارای یک چرخه یا سیکل باطل است. این بیماری که در ذهن و روح ما ریشه دارد همواره ما را به مصرف مواد وسوسه می کند، اما به محض مصرف، سریعا از کار خود پشیمان شده و احساس گناه می کنیم. سپس برای فراموش کردن و خلاص شدن از این احساس گناه، مقدار بیشتری مواد مصرف می کنیم اما هرچه میزان مصرف ما بالاتر می رود احساس بدتری نسبت به خود پیدا می کنیم. این احساس در حقیقت جنبه روانی بیماری اعتیاد و ناسلامت عقل فرد معتاد را نشان می دهد. بر اثر همین عدم توازن فکری است که ما معتادان قادر به قطع مصرف مواد مخدر و ترک اعتیاد نیستیم؛ چراکه پس از مدتی پرهیز و قطع مصرف، افکارمان ما را قانع می کند که مشکل اصلی ما اعتیاد نیست و یا اینکه اگر دوباره شروع به مصرف کنیم، این بار خواهیم توانست به اراده خود میزان مصرفمان را کنترل کنیم. همه این افکار بر مبنای این تفکر هستند که اعتیاد یک بیماری نیست بلکه نوعی ضعف شخصیتی و یا رفتاری است که می توان با اراده خود آن را کنترل نمود. ولی باید بپذیریم که یک بیماری به هیچ عنوان ارتباطی با اراده و یا شخصیت ما ندارد و ما به هیچ عنوان قادر به کنترل آن نخواهیم داشت. بعلاوه با شروع مصرف مواد مخدر جنبه جسمی بیماری ما نیز آغاز شده و بدن ما برای حفظ کارکرد عادی خود به مصرف هر چه بیشتر مواد مخدر وابسته شده و دچار پدیده ویار می شود. این حالت ویار بارها و بارها تکرار می شود تا اینکه سرانجام بیشتر ما از زندان یا تیمارستان سر درآورده و یا بر اثر اعتیاد می میریم. مهمترین اقدامی که می توانیم برای درهم شکستن این چرخه باطل و ویرانگر انجام دهیم، خودداری کردن از مصرف مواد مخدر است؛ چراکه وقتی مصرف مواد را آغاز می کنیم، وارد چرخه شده و دیگر قدرت متوقف کردن آن را از دست می دهیم.
به عنوان معتادانی که با علائم و نشانه های خماری دست به گریبان هستیم باید ماهیت بیماری خود را بشناسیم. عذاب خماری هر چقدر هم که زیاد باشد، باید آن را تحمل کنیم؛ چراکه مصرف مجدد مواد مخدر باعث می شود تا چرخه ویرانگر دوباره از سرگرفته شود. اگرچه با مصرف مواد مخدر برای مدتی کوتاه از حالت خماری بیرون آمده و احساس آرامش می کنیم، اما تاوانی که بابت از سرگیری مصرف مواد پس می دهیم بسیار سنگین است چون امکان بهبودی خود را به تاخیر می اندازیم. بهتر است اینطور تصور کنیم که علائم خماری نشانه ای از تلاش روح و جسم ما برای درمان بیماری و به دست آوردن حالت طبیعی خودشان است. توجه داشته باشید که ما معتادان بیمارانی هستیم که تمایل داریم از اعتیاد بهبود پیدا کنیم و باید این موضوع که ما انسان های بدی هستیم که می بایست مجازات شویم را از ذهن خود پاک کنیم. صبور بودن و مهربان بودن با خودمان می تواند کمک موثری برای تحمل دوره دردناک خماری باشد.
۳. بدان خماری همیشگی نیست
در زمانی که دوران سم زدایی و خماری را می گذرانیم وسوسه و ویار ما برای مصرف مواد مخدر به اوج خود می رساند. نه تنها ذهن معتاد ما برای اثبات نیاز به مصرف مواد مخدر هزاران دلیل می آورد،بلکه جسم ما نیز بیقرار بوده و چیزی که به آن وابسته شده است را از ما می خواهد. اما باید بدانیم که این حالت روانی وحشتناک (میل شدید به مصرف مجدد) و دردهای جسمی ناشی از خماری، بخشی از روند سم زدایی است. بدن ما نه تنها خود را از شر سمومی که به آن عادت کرده خلاص می کند، بلکه تلاش می کند با عبور از این مرحله دردناک مجددا حالت طبیعی خود را به دست آورد. باید اعتراف کنیم که بهبود یافتن از اعتیاد یک فرایند طولانی است و به صبر و حوصله و تحمل نیاز دارد. همانگونه که در انجمن های گمنام گفته می شود: “ما یک شبه معتاد نشده ایم و نباید انتظار داشته باشیم که یک روزه از شر اعتیاد خلاص شویم “. به عبارت دیگر، ترک مواد مخدر به زمان نیاز دارد.
افکار معتادگونه ما از هر روشی برای متقاعد کردن ما به مصرف مجدد مواد استفاده می کنند، ولی باید بدانیم که علائم سم زدایی و خماری همیشگی نیست و سر انجام پس از مدتی از میان می رود. هر روز که از قطع مصرف مواد مخدر می گذرد ما یک روز به خلاص شدن از علائم خماری نزدیک تر می شویم. از سر گرفتن مصرف مواد برای کاستن از میزان دردی که از آن رنج می بریم ، باعث شروع مجدد همه این دردها خواهد شد. گاهی اوقات گفتن این موضوع به خودمان که عوارض خماری موقت است و سر انجام از بین خواهد رفت به ما کمک می کند تا این عوارض را راحت تر تحمل کنیم. علائم جسمی خماری به صورت موج به سراغ ما معتادان می آید. گاهی فقط برای چند دقیقه دچار لرز و عرق شدید می شویم و گاهی نیز این عوارض مدت زمان طولانی تری باقی می مانند. اما اگر به خودمان بگوییم که من این حالت ها را تحمل خواهم کرد و تسلیم آنها نخواهم شد در آنصورت در مدت زمانی کمتر از آنچه که تصور می کنید این عوارض از بین خواهند رفت. همین حالت در مورد جنبه های روانی و ذهنی خماری نیز صدق می کند. بی قراری، نگرانی، خشم و ترس همگی احساساتی هستند که در دوران خماری به سراغ ما می آیند. این گونه احساسات با آنکه به شدت آزار دهنده و عجیب به نظر می رسند اما چیزی جز احساس و این احساسات قدرت آن راندارند که ما را به مصرف مجدد مواد مخدر وادار کنند. مشکل ما معتادان این است که هرگز راهکارهای سالم و مثبت کنار آمدن با مسائل را یاد نگرفته ایم و نمی دانیم که چگونه باید احساسات خود را کنترل کنیم. ما در برابر دنیا بی تحرکی و سستی را در پیش گرفته ایم و مواد مخدر به ما کمک کرده است تا از ناملایمات و ناراحتی ها فرار کنیم. به همین علت طبیعی است که وقتی با درد و عذاب خماری روبرو می شویم می خواهیم با همان روش خودمان از آن خلاص شویم. اما به خاطر داشته باشید که اگر عذاب خماری را تحمل کنید، در آنصورت بهبودی و به همراه آن انواع احساسات خوب همچون احساس آزادی، لذت، و شادمانی نصیب شما خواهد شد که به شما در مسیر تحمل سختی ها و مشکلات یاری می رسانند.
۴. ایجاد یک سیستم حمایتی و حفاظتی
هنگامی که دچار خماری هستید باید از نزدیک شدن به مواد مخدر، افرادی که با آنها مواد مصرف کرده اید، و اماکن و یا وسایلی که مصرف مواد مخدر را به یاد شما می آورد جداً دوری کنید. این موضوع باید از سوی همه کسانی که در بهبودی به سر می برند رعایت شود اما کسانی که دوره سم زادیی را سپری می کنند لازم است با جدیت بیشتری آن را رعایت کنند. باید توجه داشته باشیم که بیماری ما با مشاهده آثار و نشانه های محیطی و روانی مربوط به مصرف مواد تحریک (وسوسه) می شود. قرار گرفتن در اماکنی که در آن مواد مخدر وجود دارد ما را به مصرف مواد تحریک کرده و اراده ما برای تحمل عوارض خماری را ضعیف می کند. در خلال این دوره می توانید به جای نشستن در خانه و لرزیدن و عرق کردن یا همنشینی با دوستی که مواد مصرف می کند، به جلسات انجمن های گمنام بروید. به یاد داشته باشید که تعداد زیادی از معتادانی که عوارض خماری را تحمل کرده اند در این جلسات حضور دارند؛ به همین دلیل شما نیز نباید از اینکه در حال خماری دیده می شوید احساس شرمندگی کنید چراکه هیچ کس قضاوت بدی درباره شما نخواهد کرد. در این جلسات هیچ چیز جز امیدواری، دلگرمی، محبت و حمایت دیگران نخواهید دید. حضور داشتن در کنار افرادی که همین عذاب خماری شما را قبلا تجربه کرده اند می تواند به شما در حفظ اراده و تصمیم خود برای ترک اعتیاد کمک کند.
توجه داشته باشید که از این پس دیگر تنها نیستند و مجبور نیستند در تنهایی خود و در سکوت عذاب بکشید. اگر توانسته اید برای خود یک راهنما پیدا کنید، اگر توانسته اید برای خود یک دوست و یا یک همقدم پیدا کنید می توانید با آن ها تماس گرفته و از حمایت آن ها برخوردار شوید. گاهی همین که با کسی صحبت کنید و وضعیت خودتان را شرح دهید، به کاهش رنج و عذاب شما کمک خواهد کرد. در مقابل رفتن به سراغ مصرف کنندگان که چیزی جز مصرف مواد از شما نمی خواهند و تلاش می کنند تا با کشاندن دوباره شما به سمت مصرف مواد مخدر، از این احساس بد که خودشان همچنان معتاد هستند خلاص شوند بدون شک سبب خواهد شد تا شما بار دیگر مصرف مواد را از سر بگیرید. با کسانی که در برنامه دوازده قدم شرکت دارند معاشرت کنید، چون این افراد کسانی هستند که از جان و دل به شما کمک خواهند کرد. قرار گرفتن درکنار افرادی همچون اعضای خانواده که حمایتی از شما نمی کنند و درکی نیز از بیماری اعتیاد ندارند و احتمالاً شما را هم سرزنش می کنند روش خوبی برای این دوره حساس که شما کاملا آسیب پذیر هستید نمی باشد. برای اینکه بتوانید علائم خماری را بهتر تحمل کنید و خود را از شر مواد مخدر خلاص کنید باید مراقب خودتان باشید و از حمایت کسانی که کمکی از دستشان بر می آید برخوردار شوید. هیچگاه خود را امتحان نکنید و به اماکنی که در آن مصرف می‌کردید (زمین بازی) برنگردید.
۵. مبارزه با بیماری اعتیاد
اعتیاد یک بیماری بسیار حلیه گر، فریبکار و اسرار آمیز است. بیماری اعتیاد می خواهد تا ما را به همان وضعیت سابقی که به آن عادت کرده ایم و در آن احساس راحتی می کنیم بازگرداند. افکار ما به ویژه در دوره سم زدائی و خماری ممکن است به هم ریخته شود و تنها روزهای خوب مصرف را به یاد بیاورد. افکار معتادگونه تلاش می کنند تا ما را متقاعد کند که دوران اعتیاد هم چندان دوره بدی نبوده است و از ما می خواهد تا همه بدبختی ها و نابسامانی هایی که مصرف مواد مخدر بر سر ما و اطرافیانمان آورده است را فراموش کنیم. در این دوره ما باید بتوانیم با افکار معتادگونه خود مقابله کنیم و واقعیت بلاها و مصیبت هایی که اعتیاد برسرمان آورده است را به یاد بیاوریم.
اگر خماری حالت بسیار آزار دهنده ای پیدا کرد و جداً به این فکر افتادید که دوباره مواد مصرف کنید فقط برای یک لحظه با خودتان فکر کنید و ببینید با از سرگرفتن مصرف مواد مخدر چه وضعیتی برای شما پیش خواهد آمد. واقعیت این است که رنج و عذاب خماری پس از مدت کوتاهی از میان خواهد رفت اما با مصرف مواد مخدر نه تنها مشکلات و مصائب شما از میان نخواهند رفت بلکه سیکل ویرانگر بیماری بار دیگر از سر گرفته خواهد شد. مدتی طول نخواهد کشید که دو باره به همان نقطه شروع باز خواهید گشت، یعنی مشکلات شما بدتر از گذشته خواهد شد و این امکان نیز وجود دارد که شما دیگر امکان و شانس بهبودی را پیدا نکنید. بسیاری از معتادانی که برای تحمل رنج خماری به مصرف مجدد مواد روی آورده اند ، سرنوشتی جز مرگ نداشته اند.
وقتی که مصرف مواد را قطع کرده و از خماری در عذاب هستیم باید رفتاری کاملا صحیح و عاقلانه داشته باشیم تا بتوانیم این دوره دشوار را پشت سر بگذاریم. باید بدانیم که به چه دلیل تصمیم به ترک اعتیاد و پاک شدن گرفته ایم باید به خود یادآور شویم که خماری حالت موقت دارد و برای رهایی از چنگ اعتیاد چاره ای جز تحمل خماری نداریم چون خماری بخشی از روال پاک شدن جسم ما از سم مواد مخدر است. باید با خود مهربان و ملایم باشیم و اجازه دهیم تا این دوره سپری شود.
در دورانی که از خماری رنج می بریم ممکن است تصور کنیم که نمی توانیم اعتیادمان را ترک کنیم. ولی واقعیت این است که جسم و روانی که خداوند به ما داده است بسیار قوی هستند و ما سر انجام بهبودی خود را به دست آورده و افراد سالمی خواهیم شد. وقتی که بر اثر خماری رعشه گرفته و عرق سرد سراسر بدن شما را پوشانده است، وقتی چهار ستون بدنتان بر اثر خماری درد می کشد، و شب هایی که حتی یک لحظه نیز نتوانسته اید بخوابید با خود بگویید درست است که عذاب می کشم اما در مسیر رهایی از اعتیاد قدم بر می دارم. از این پس دیگر اجازه نمی دهم که مواد مخدر بر من حکومت کند. من به اندازه کافی قوی هستم که همه این مشکلات را تحمل کنم و اجازه نخواهم داد تا این بیماری من مرا شکست دهد.
راهکارهای تحمل خماری
در این قسمت راه حل هایی عملی برای کمک به شما جهت تحمل عوارض خماری ارائه شده است:
۱. پذیرش وضعیت
بدترین کاری که ممکن است در هنگام خماری مرتکب شویم این است که خودمان را مجازات کنیم. ما به علت اعتیاد و تلاش برای ترک آن، هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روحی در عذاب هستیم و نباید حال بد خودمان را با خشمگین شدن و یاس و ناامیدی از اینکه چرا به چنین وضعیتی دچار شده ایم از آنچه که هست بدتر کنیم. در پیش گرفتن رفتاری ملایم و محبت آمیز نسبت به خودمان، – همانند رفتار با بیماری که از یک بیماری کشنده در عذاب است – به ما کمک خواهد کرد تا بپذیریم که ما نیز در حال بهبودی از یک بیماری کشنده هستیم که باعث شده تا جسم و روان ما مسموم شوند و اکنون دوره سم زدائی را می گذرانیم. به این ترتیب است که خواهیم پذیرفت خماری، بخش دردناکی از مراحل سم زدایی و بهبودی ما از بیماری اعتیاد است. با پذیرفتن این مسائل راحت تر می توانیم از راهکارهای مربوط به تحمل خماری استفاده کنیم. برای مثال اگر احساس بی قراری می کنید یا نمی توانید بخوابید، به سادگی بپذیرید که فعلا قادر به خوابیدن نیستید. ازجای خود بلند شوید به سراغ کاری مفید و سازنده بروید یا خود را با تماشای یک فیلم یا خواندن یک کتاب سرگرم کنید. این یک تکنیک مثبت روانشناسی بر مبنای اصول برنامه های دوازده قدمی است که به شما کمک می کند تا وضعیت فعلی خود را بپذیرید و به جای مقاومت کردن و جنگیدن با آن، کار مفیدی انجام دهید.
۲. پایبندی در انتخاب
زمانی که وسوسه و ویار مصرف مواد به سراغتان می آید و یک لحظه هم شما را به حال خود رها نمی کنند با صدای بلند فریاید بزنید “بس است”. توجه داشته باشید که این بیماری شماست که شما را به بازی گرفته و تلاش می کند تا شما را متقاعد کند که چاره ای جز مصرف مواد مخدر ندارید. به خودتان بگویید که من امروز از قدرت حق انتخاب برخوردارم و انتخاب امروز من این است که تحت هر شرایطی مواد مصرف نکنم. تاکید بر این نکته که من مجبور نیستم که مصرف مواد مخدر را انتخاب کنم به شما قدرت خواهد داد تا بیماری اعتیاد را که فکر می کنید شما را مغلوب خود کرده است شکست دهید.
۳. استفاده از حمایت
تحمل خماری کار دشواری است و به همین علت باید از همه سیستم های حمایتی خود استفاده کنیم. به راهنمای خود ، یا دوست و همقدم بهبودی خود تلفن کنید یا به جلسات انجمن بروید و یا به سراغ کسی بروید که احساس می کنید از شما برای ترک کردن مواد حمایت می کند. به خاطر داشته باشید که بیماری اعتیاد از جمله بیماری هایی است که نمی توان به تنهایی از آن بهبود پیدا کرد و برای مقابله با شرایطی که به تنهائی قادر نیستید از عهده آن بربیایید باید از دیگران کمک بگیرید.
۴. تجدید تصمیم
یاد داشت هایی تهیه کنید و آنها را در همه جای خانه تان و هر جای دیگری که ممکن است آویزان کنید تا همواره به یاد داشته باشید که به چه علت تصمیم به قطع مصرف مواد مخدر گرفته اید.بنویسید که اعتیاد چه بلاهایی بر سر شما آورده و شما را به کجا کشانده است. همه مصائب و بدبختی هایی که به علت اعتیاد تحمل کرده اید را روی کاغذ بنویسید تا هیچگاه فراموش نکنید که علت تصمیم شما برای ترک اعتیاد چه بوده است. این کار باعث خواهد شد تا اعتیادتان نتواند برای متقاعد کردن شما به مصرف دوباره مواد مخدر بهانه های بیهوده واهی بیاورد.
۵. صبر و بردباری
خماری همانند موج است، اول اوج می گیرد و اندکی بعد فروکش می کند. در زمانی که خماری در اوج خود قرار دارد و شما احساس می کنید که به شدت به مصرف مواد مخدر نیاز دارید برای چند دقیقه طاقت بیاورید و منتظر بمانید تا ویار و وسوسه مصرف مواد مخدر فروکش کند. به خود یادآوری کنید که این لحظات دردآور برای همیشه ادامه نخواهد یافت و نباید خود را تسلیم خواسته ها و احساسات زودگذر کنید. در این حالت چند نفس عمیق بکشید. بهتر است حواستان را بر موضوع دیگری متمرکز کنید و به مساله دیگری غیر از مواد مخدر فکر کنید چون از این طریق راحت تر می توانید عوارض خماری را تحمل کنید. روش ساده تحمل کردن و منتظر ماندن حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه برای سپری شدن حالت شدید خماری به بسیاری از ما معتادان کمک کرده است تا تسلیم افکار و احساسات خود نشویم و هنگام خماری به سراغ مواد مخدر نرویم.
۶. اتکا به خدا
از خدای خود بخواهید تا برای پاک شدن از مواد مخدر و تحمل خماری به شما کمک کند. ما فراموش می کنیم که خدای ما می تواند به ما کمک کند البته به شرط اینکه به خداوند ایمان داشته باشیم و از صمیم قلب از وی کمک بخواهیم. نیرویی برتر از خودمان وجود دارد که قدرت لازم را به ما می دهد و به ما برای اجرای تصمیم مهم و شجاعانه ای که گرفته ایم کمک خواهد کرد. برای افزایش نیروی روحانی و معنوی خودتان دعا، عبادت، یا مراقبه را فراموش نکنید. فهرستی از نعمت ها و فعالیت هایی که شما را به یاد خداوند می اندازد تهیه کنید. بسیاری از ما در دوره خماری به عبادت های روزانه یا ارتباط معنوی با خداوند روی آورده ایم و همین ارتباط به قوی تر شدن عزم و اراده ما برای ادامه راه جدیدی که برای بهبودی خود در پیش گرفته ایم کمک کرده است. دعا کن
٢- ترک اعتیاد
٢- ترک اعتیاد
بسیاری از ما معتادان درک و شناخت صحیحی از ترک اعتیاد نداشته و تصور می کنیم که پاکی از اعتیاد تنها به معنی قطع مصرف مواد مخدر و یا اجتناب از رفتارهای معتادگونه ما است. با در نظر گرفتن این که اعتیاد یک بیماری مزمن و درمان ناپذیر است که جسم، ذهن و روح فرد معتاد را تحت تاثیر قرار می دهد؛ بهبودی از آن نیز می بایست همه جنبه های زندگی وی را در برگیرد. بنا بر اصول برنامه های 12 قدمی، در این صفحه پیشنهاداتی ارائه شده است تا با آگاهی از این اطلاعات، کسانی که تصمیم به ترک اعتیاد دارند با اراده و توانایی بیشتری اقدام به برداشتن این قدم مهم در زندگی کنند.
- آیا بهبودی به معنی قطع مصرف است؟
- پیشنهادات روزهای اول ترک
آیا بهبودی به معنی قطع مصرف است؟
- بسیاری از ما معتادان زمانی که سرانجام تسلیم شده و تصمیم به ترک اعتیاد می گیریم، تصور میکنیم تنها کاری که لازم است انجام دهیم قطع مصرف مواد است. اغلب ما به این نکته آگاه نیستیم که اعتیاد، یک بیماری چند بعدی است که به شدت بر ذهن و بدن ما تاثیر گذاشته است و به همین دلیل ممکن است فقط به سم زدایی و پاک سازی بدنمان از سموم مواد مخدر فکر کنیم. متاسفانه با فراگیر شدن بیماری اعتیاد در جامعه شاهد مکان هایی هستیم که با ادعای “معالجه و درمان سریع اعتیاد” مبالغ زیادی را از معتادان دریافت کرده و برای خود درآمدزایی می کنند. با این حال، حقیقت این است که اعتیاد، یک بیماری غیر قابل درمان بوده و مشابه سایر بیماری های مزمن تنها با استفاده از یک برنامه بهبودی روزانه قابل کنترل شدن است. بسیاری از ما معتادان به امید ترک سریع اعتیادمان به چنین تبلیغاتی اعتماد می کنیم، ولی به زودی متوجه می شویم که علیرغم استفاده از داروهای ترک مواد مخدر، دوباره مصرف خود را ادامه داده ایم و یا حتی اکنون به یک نوع ماده تاثیرگذار بر ذهن دیگر نیز اعتیاد پیدا کرده ایم. در خصوص بیماری اعتیاد باید آگاه باشیم که توجه صرف به جنبه های فیزیکی این بیماری کاری بیهوده است؛ چرا که جنبه های جسمی و فیزیکی اعتیاد به هیچ عنوان مشکل اصلی ما نیست و تنها یک قسمت کوچک از بهبودی از بیماری اعتیاد است که باید مورد توجه قرار گیرد. نکته ای که باید همواره به یاد داشته باشیم، ماهیت و طبیعت بیماری اعتیاد و نحوه تاثیرگذاری آن بر ابعاد مختلف زندگی ما است. بر اثر بیماری اعتیاد طرز فکر ما ناسالم و غیر طبیعی می شود، عملکرد جسمی ما غیرعادی می شود، اخلاقیات را فراموش کرده، و همه ارتباطات خود با زندگی را از دست می دهیم. در این صورت برای برای بهبودی از جنبه های مختلف این بیماری، به یک برنامه بهبودی موثر و فراگیر نیاز خواهیم داشت.
- ما معتادان برای پر کردن خلاء درونی خود، همواره به دنبال راه حل هایی در بیرون از خودمان هستیم. برخی از ما برای به دست آوردن یک احساس خوب نسبت به خودمان و یا برای کنار آمدن با زندگی به مصرف مواد مخدر پناه می بریم، و برخی دیگر نیز برای فرار از زندگی به اعتیادهای رفتاری چون سکس، قمار و یا پرخوری روی می آوریم. اعتیاد ما به هر شکلی که باشد، صرفا نشانه ای از وجود یک مشکل اساسی در درون ما است؛ مشکلی که می تواند به واسطه طرز فکر نادرست و یا شخصیت معتادگونه ما به وجود آمده باشد. اساسا اگر ما مشکل اصلی خودمان را مورد توجه قرار ندهیم، حتی در بهبودی نیز همواره این احتمال وجود دارد که نوعی دیگر از اعتیاد را برای پر کردن خلاء درونی خودمان جایگزین اعتیاد قبلی کنیم. به همین دلیل است گاهی برخی از معتادانی که در حال بهبودی از یک ماده مصرفی به سر می برند، برای کنارآمدن و رهایی از مشکلات زندگی به اعتیادهای رفتاری روی می آورند. با این حال هنوز هم نباید امید خود برای بهبودی از این بیماری چندوجهی که اعتیاد نامیده می شود را از دست داد. تاکنون میلیون ها نفر از برنامه های 12 قدمی به عنوان موثرترین روش بهبودی استفاده کرده و از یک زندگی عاری از اعتیاد، در آرامش و آزادی بهره مند شده اند. برنامه های 12 قدمی ریشه اصلی مشکل اعتیاد را مورد توجه قرار داده و همزمان ابزارهای متعددی جهت حمایت از معتادان ارائه می دهند که همه جنبه های این بیماری را در بر می گیرد. این برنامه ها که در سرتاسر جهان به صورت رایگان و در غالب انجمن های گمنام و جهت مقابله با یک نوع اعتیاد خاص برپا می شوند، چگونگی پاک شدن از بیماری اعتیاد و مهمتر از آن، چگونگی حفظ و نگهداری از این پاکی را به صورت روزمره در اختیار ما قرار می دهند.
- با در نظر گرفتن ابعاد مختلف برای بهبودی از بیماری اعتیاد، اکنون که ما تصمیم به ترک اعتیاد گرفته ایم ممکن است احساس ترس کنیم و از خود بپرسیم که از این پس چگونه می توانم بدون مواد مخدر زندگی کنم؟ بسیاری از ما سال ها با اعتیاد زندگی کرده ایم. عادت های ما با وجود مخرب بودن در وجود ما ریشه دوانیده و به بخشی از روش زندگی ما تبدیل شده اند و ما راه دیگری به جز اعتیاد که سال ها مشغول آن بوده ایم نمی شناسیم. در بسیاری از مواقع، حتی تصور زندگی بدون مواد مخدر یا رفتارهای معتادگونه هم لرزه به اندام ما انداخته و همین ترس باعث شده است تا به راه دیگری جز ادامه دادن اعتیاد فکر نکنیم. با خود فکر می کنیم چگونه خواهیم توانست از چیزی که توان و قدرت لازم برای تحمل زندگی را در اختیار ما قرار داده است دست برداریم. برای مدتی طولانی، اعتیاد ما به ما امر و نهی کرده و تعیین کرده است که چه کار کنیم، چه موقع بخوابیم، چه موقع غذا بخوریم، چه موقع از خانه بیرون برویم، و با چه کسانی در ارتباط باشیم. ولی اکنون که تصمیم به ترک اعتیاد و بهبودی گرفته ایم، چگونه می توانیم بدون آن زندگی را ادامه دهیم.
- زمانی که برای ترک اعتیاد و بهبودی از آن به جلسات انجمن های گمنام رجوع می کنیم، به ما گفته می شود که بر اثر بیماری اعتیاد افکار و رفتار ما حالتی غیرعادی و ناسالم پیدا کرده و زندگی مان غیر قابل اداره شده است و اگر قصد رهایی از این بیماری را داریم، نمی توانیم برای پیدا کردن راه حلی برای بهبودی از اعتیاد به افکارمان اعتماد کنیم. به ما پیشنهاد می کنند که برای پاک شدن نیاز داریم تا به یک قدرت برتر و نیرویی بالاتر از خودمان باور پیدا کنیم و با بهره گیری از حمایت و تجربیات معتادانی که در حال بهبودی هستند براساس برنامه 12 قدم عمل کنیم. رها شدن از شر اعتیاد و درک اینکه دیگر مجبور نیستیم خودمان برای درمان بیماری مان راه حل و چاره ای پیدا کنیم نعمت بسیار بزرگی برای ما است؛ چرا که احتمالا سالیان دراز برای خلاص شدن از این بیماری خود را به در و دیوار زده ایم ولی سرانجام راه به جایی نبرده ایم. برنامه های 12 قدمی و جلسات انجمن های گمنام زندگی تازه ای را به ما نوید می دهند. در این جلسات خواهیم فهمید که تنها نیستیم و به این نتیجه می رسیم که نه آدم بدی هستیم و نه ذاتاً مشکلی داریم بلکه انسان بیماری هستیم که قصد بهبود پیدا کردن از بیماری اعتیادمان را داریم. بسیاری از ما زمانی که متوجه می شویم اکثر رفتارها و عادت های ما از این اعتیاد ریشه گرفته است، بار سنگین احساس شرم و عذاب از دوشمان برداشته می شود.
- جالب توجه اینکه برخی از ما در روزهای اول ترک اعتیاد ممکن است از اینکه دوست داشتنی ترین و در عین حال مخرب ترین عادت خود یعنی اعتیاد را کنار گذاشته ایم دچار حسرت و اندوه شویم. باید به این نکته اعتراف کنیم که اگرچه مواد اعتیاد برای مدتی به ما خدمت کرده است، اما هم زمان به عاملی برای ویران کردن ما تبدیل شده واختیار کل زندگی را از دستمان خارج کرده است. اگر پذیرفته ایم که به آخر خط رسیده ایم و در برابر اعتیاد درمانده و عاجر شده ایم، اکنون زمان آن است که با مواد مخدر و رفتارهای معتادگونه خداحافظی کنیم. ممکن است با خود فکر کنیم: از این پس زندگی بدون اعتیاد را چگونه خواهیم گذراند؟ مطمئن باشید که بسیاری از ما نیز با همین مشکلات و چالش ها روبرو بوده ایم، ولی با کمک برنامه 12 قدم و انجمن های گمنام، روش “فقط برای امروز” را آموخته و توانایی روبرو شدن با مشکلات و مسائل زندگی را بدست آورده ایم و اکنون از چنان آزادی و آرامشی در زندگی برخوردار هستیم که پیش از آن حتی در رویاهایمان نیز نمی توانستیم آن را تصور کنیم
پیشنهادات روزهای اول ترک
در ادامه پیشنهادات و رهنمودهایی بر مبنای برنامه های 12 قدمی ارائه شده است که زمانی که شما تصمیم به ترک اعتیاد گرفته اید، جهت غلبه بر بی قراری ها . خماری های جسمی و روحی روزهای اول بهبودی به شما کمک خواهد کرد. توجه داشته باشید که اگرچه اطلاعات این قسمت با هدف پاک شدن شما از اعتیاد به مواد مصرفی ارائه شده است، با این حال اصول آن می تواند برای مقابله با سایر انواع اعتیاد مانند اعتیادهای رفتاری و یا برای اعضای خانواده معتادان نیز مفید باشد.
۱- بیماری اعتیادت را بپذیر
- به خاطر داشته باشید که: “ما انسان های بدی نیستیم، بلکه بیمارانی هستیم که می خواهیم بهبود پیدا کنیم”. گاهی کافی است به خودمان یادآوری کنیم که از یک بیماری مرگبار رنج می بریم تا در برابر وضعیتی که داریم صبور و بردبار باشیم. همانگونه که یک بیمار را به خاطر احساس خستگی و نداشتن توان لازم برای انجام کارهای عادی سرزنش نمی کنیم، خودمان را نیز نباید به خاطر در عذاب بودن از بیماری اعتیاد سرزنش کنیم. داشتن انتظار بیش از حد و تصور این که می توانیم سریعا اعتیاد را ترک کرده و سلامت خود را بازیابیم از جمله ترفندها و حیله هایی است که بیماری اعتیاد برای ضربه زدن به میل و اشتیاقمان برای بهبودی در پیش می گیرد. در واقع ما باید به خود افتخار کنیم که تصمیم به پاک شده از اعتیاد گرفته و چنین گام بزرگی برداشته ایم.
- به خاطر داشته باشید که بهبودی یعنی فرایند به دست آوردن سلامت. بهبودی تغییر و تحولی است که با عمل کردن به 12 قدم به دست می آید. پذیرفتن این که ما بیمار هستیم، نخستین و مهم ترین گامی است که برای آغاز پاک شدن از اعتیاد به ما کمک می کند. ما در واقع حق انتخاب داریم: می توانیم بپذیریم که بیمار هستیم و با کمک گرفتن از جلسات در راه بهبودی خود گام برداریم؛ یا اینکه با لجبازی و خشم در دام غم و دل سوزی به حال خود گرفتار شده و در نهایت مصرف مواد مخدر را از سر بگیریم. آنچه برای بسیاری از ما معتادان پیش آمده این است که از سرگیری زندگی جدید و بهبودی از اعتیاد تنها به شرطی امکان پذیر است که واقعیت بیمار بودن خود را پذیرفته و به آن اقرار کنیم.
۲- عوارض خماری را تحمل کن
- خماری زمانی رخ می دهد که ما یک باره مصرف مواد مخدر را قطع یا میزان مصرف آن را کاهش دهیم. به عبارت دیگر، بدن ما دچار شوک شده و به علت نرسیدن مواد شیمیائی که برای کارکرد عادی خود شدیدا به آن عادت کرده است؛ واکنش نشان می دهد. به همین علت است که نشانه های خماری در ما ظاهر می شود. گرچه همه ما دچار خماری نخواهیم شد اما خماری ناشی از ترک یا کاهش میزان مصرف مواد مخدر در بین کسانی که تریاک و سایر مواد افیون دار را مصرف می کنند یا انواع مواد مخدر را با یکدیگر ترکیب کرده و مصرف می کنند؛ شایع است. درست است که خماری شبیه نوعی شکنجه روانی و جسمی است، اما معمولاً خطر جانی به همراه نداشته و در افراد مختلف بسته به نوع ماده مصرفی متفاوت است و البته با توجه به مدت زمان و شدت اعتیاد پس از مدتی فروکش می کند. با این حال توصیه می شود چنانچه در خلال ترک اعتیاد و سم زدایی بدن خود از مواد مخدر دچار کرختی و سستی جسمانی و درد شدید شد اید؛ حتما با پزشک مشورت کنید چراکه خماری یا کرختی جسمی می تواند خطرناک باشد.
- حقیقتی که به شما کمک می کند تا با خماری مقابله کنید؛ پذیرفتن این موضوع است که بدن شما به مواد مخدر عادت کرده است و در واقع خماری نشانه تلاش جسم بیمار شما، برای بازیابی مجدد سلامت خود می باشد. سپری کردن این دوره به یک اراده راسخ، صبر و شکیبائی زیاد، و همچنین تعهد به تحمل کردن سختی ها و عوارض خماری نیاز دارد. باید به یاد داشته باشیم که خماری برای همیشه دوام نمی آورد؛ بدن ما به تدریج خود را با وضعیت جدید سازگار کرده و به حالت عادی باز خواهد گشت. شاید دانستن این نکته که بیشتر اعضای انجمن های گمنام همین حالت ها و مشکلات را تجربه کرده و اکنون سلامت خود را به دست آورده اند برای شما دلگرمی باشد تا بدانید شما نیز باید این روزها را پشت سر بگذارید.
۳- با نوسانات خلقیت سازش کن
- تقریباً همه ما در روزهای اول ترک اعتیاد تغییر حالات شدید را تجربه کرده ایم. علت اصلی تغییر حالت ما این است که از رساندن مواد مخدر به بدن خود که به آن وابسته شده است خودداری کرده ایم. گرچه دچار شدن به چنین وضعیتی چندان خوشایند نیست، اما گام بزرگ برای شروع بهبودی ما محسوب می شود. مصرف مواد مخدر بر ذهن و مغز ما تاثیرات روانی و بیولوژیکی زیادی بر جای می گذارد و به همین علت است که ناچار هستیم افت و خیز و فراز و نشیب های شدید روحی و روانی را تحمل کنیم تا به تدریج تعادل لازم را به دست آوریم.
- در برخی از مواقع در دوران خماری وضع روحی و روانی ما آنچنان دچار نوسان می شود که نمی توانیم از عهده زندگی روزمره خود برآییم. ممکن است گاهی احساس بیش فعالی به ما دست دهد، زمانی بیش از اندازه احساس شادمانی کنیم، یا به شدت غمگین شده و هر لحظه دچار حالتی کاملاً متفاوت با لحظه قبل شویم. برخی از اوقات حالت روحی روانی ما باعث می شود قوای بدنی ما به شدت تحلیل رفته و دچار چنان کرختی و فرسودگی شویم که حتی قادر به بیرون آمدن از رختخواب خود نیز نباشیم. لازم است به این نکته توجه کنید که این تغییر حالات شدید با گذشت زمان کاهش می یابد. به خاطر داشته باشید همانگونه که هنگام مراقبت از یک کودک بیمار با مهربانی و عطوفت با وی رفتار می کنید، باید با خود مهربان بوده و در برخورد و ارزیابی خود صبور و بردبار باشید و بدانید که برای رهابی از چنگ اعتیاد به مهربانی و صبر نیاز دارید. به خود و برنامه 12 قدم امید داشته باشید. گرچه یک جدول زمانی قطعی برای پایان یافتن تغییر حالات شدید روحی روانی و برگشتن به حالت عادی وجود ندارد، اما تجربه اکثر ما نشان می دهد که با رفتن به جلسات انجمن های گمنام و کارکرد 12 قدم، معمولاً در پایان سال اول قطع مصرف مواد مخدر، این گونه حالات آزار دهند نیز از بین می رود و زندگی ما به روال معمول برمی گردد.
- نکته مهم این است که بدانید تغییر شدید حالت روحی و روانی نیز همانند سایر احساسات ما گذرا بوده و همیشگی نیست. بسیاری از ما معتادان زمانی که دچار حالت احساسی خاصی می شویم نگران شده و می ترسیم؛ چراکه به دلیل استفاده مداوم از مواد مخدر، برای مدتی طولانی با چنین احساساتی رو به رو نشده بودیم. به همین علت زمانی که دوره بهبودی را می گذارانیم از دچار شدن به این گونه احساسات ناراحت می شویم و این احتمال وجود دارد که بخواهیم از روشی که به آن عادت کرده ایم یعنی مصرف مواد مخدر استفاده کنیم؛ چراکه افکار معتادگونه راحت ترین راه یعنی مصرف مواد مخدر برای فرار از احساسات دردناک است را پیش پای ما می گذارند. با این حال بهتر است که در طی دوران خماری تلاش کنیم تا با در میان گذاشتن این گونه افکار و احساسات با سایر اعضای انجمن از شر آنها خلاص شویم و احتمال رجوع کردن به مواد مخدررا کاهش دهیم.
- در صورتی که بتوانیم احساسات خود را کنترل کنیم یا به بیان دیگر بتوانیم هر چند وقت یکبار به وجود این احساسات اعتراف کرده و با آنها کنار بیاییم، در آن صورت گام بسیار بلندی در جهت بهبودی برداشته ایم. گاهی تنها با بیان کردن یک احساس و گفتن اینکه آری من غمگین، خشمگین یا وحشت زده ام، متوجه خواهیم شد به محض به زبان آوردن نوع احساسی که دچار آن هستیم آن احساس از میان می رود. بسیاری از ما با بازگو کردن احساسات خود به کسانی که همانند ما در دوران بهبودی هستند یا در جلسات شرکت دارند احساس آرامش می کنیم. تنها با گفتن اینکه در چه وضعیت روحی و روانی هستیم احساس آرامش به ما دست می دهد و یاد می گیریم که برای رها شدن از شر این احساسات لازم نیست که به مواد مخدر پناه ببریم. در واقع از این که توانسته ایم همانند انسان های سالم احساسات خود را بروز دهیم احساس لذت می کنیم. هر چند این احساسات در ابتدا شدید و آزار دهنده هستند، ولی معجزه ای که رخ داده آن است که ما دیگر تحت کنترل مواد مخدر نیستیم و به همین علت چنین احساساتی را تجربه می کنیم. افزون براین، عمل کردن به برنامه 12 قدم به ما این قدرت و توانایی را می دهد تا با هر احساسی مقابله کنیم. اکنون حق انتخاب داریم که در برابر هر احساسی چه واکنشی از خود نشان دهیم. می توانیم با مصرف مواد مخدر یا با رفتاری ویرانگر واکنشی منفی از خود نشان دهیم یا اینکه با کنترل کردن احساسات خود و ارزیابی و پذیرفتن این احساسات و در میان گذاشتن آنها با سایر کسانی که دوران بهبودی را سپری می کنند واکنش و رفتاری مثبت در برابر احساسات خود در پیش بگیریم. امروز ما می توانیم بین دو گزینه مثبت و منفی یکی را انتخاب کنیم.
۴- با افکار معتادگونه مبارزه کن
- پیشنهادات بهبودی بر مبنای برنامه های 12 قدمی رهنمودهای روزمره مفیدی در اختیار ما معتادان قرار می دهند تا با استفاده از این اصول بتوانیم با افکار و اندیشه های مخرب که در روزهای اول ترک اعتیاد گریبان گیر ما می شوند مقابله کنیم. به خاطر داشته باشید که بیماری ما در جسم، ذهن و روانما اثر گذاشته و ریشه دوانیده است. جنبه روانی بیماری اعتیاد ماهیتی پیچیده و قوی دارد و در روزهای نخست ترک اعتیاد تلاش می کند تا کنترل و اختیار زندگی ما را بار دیگر به دست گرفته و ما را مجددا به سمت اعتیاد و بدبختی بکشاند.
۵- از حمایت جلسات استفاده کن
- جلسات انجمن های گمنام مکانی است که در روز های اول بهبودی از اعتیاد لازم است ما آنجا را خانه جدید خود به شمار آوریم. بدون برخورداری از حمایت سایر کسانی که دوره بهبودی را طی می کنند احتمال اینکه فریب اعتیاد را بخوریم ، یا به بیان دیگر جنبه روانی بیماری اعتیاد (وسوسه) ما را متقاعد کند که بار دیگر مصرف مواد مخدر را از سر بگیریم وجود دارد. بیماری اعتیاد در انزوا و تنهایی شدت پیدا می کند و به همین علت بهترین راه برای مقابله با این بیماری مشارکت و حضور در جلسات است. با حضور در جلسه در واقع در کنار کسانی قرار خواهیم گرفت که آنها نیز به بیماری اعتیاد مبتلا بوده اند و برای مشکل خود راه حلی یافته و به سوی بهبودی پیش می روند. اینجا مکانی است که می توانیم با کمک افرادی همانند خودمان از پس بیماری هایی به مراتب شدید تر از آنچه ما به آن مبتلا هستیم نیز برآئیم. با حضور در جلسه به آینده و بهبودی خود امیدوار شده و متوجه خواهیم شد که ما نیز می توانیم بهبود پیدا کنیم و همین موضوع است که ما را تشویق خواهد کرد تا به تلاش خود ادامه دهیم. بهترین مکان برای دست یافتن به این حمایت، جلسات انجمن های گمنام است و به همین علت است که برخی از انجمن ها توصیه می کنند که کسانی که به تازگی اقدام به ترک اعتیاد کرده اند، در نود روز اول قطع مصرف به طور مستمر هر روز در یک جلسه شرکت کنند. جلسات مکان هایی هستند که ما در آنجا پیام بهبودی را می شنویم. در آنجا به ما یادآوری می شود که در مسیری که برای بهبودی در پیش گرفته ایم تنها نیستیم و می توانیم بر وسوسه های که به سراغمان می آیند غلبه کنیم.
۶- به فرایند بهبودی اعتماد کن
- هیچ یک از ما معتادان یک شبه معتاد نشده ایم و به همین دلیل نباید انتظار داشته باشیم که یک شبه بهبود پیدا کنیم. به احتمال زیاد سال ها طول کشیده است تا جسم و ذهن ما به مصرف مواد مخدر اعتیاد پیدا کرده اند؛ در نتیجه مدت ها طول خواهد کشید تا جسم و فکر ما بتوانند حالت قبلی و سلامت خود را مجددا به دست آورند. التیام و بهبود یافتن از آسیب های جسمی و روانی ناشی از اعتیاد به زمان نیاز دارد. باید صبور بوده و با خود رفتاری آرام و محتاطانه داشته باشیم. باید به فرایند بهبودی اعتماد و اطمینان داشته باشیم و بپذیریم که برای پاک شدن از اعتیادمان و زندگی در بهبودی، باید به خودمان فرصت بدهیم. هدف اصلی برنامه های 12 قدمی فراهم آوردن ابزارها و امکانات لازم برای دستیابی افراد مبتلا به بیماری اعتیاد به سلامت، شخصیت کامل و انسانیت از دست رفته خود می باشد.اما برای تحقق این هدف باید صبر داشته باشند و روزانه به این برنامه عمل کنند. همان گونه که در جلسات گفته می شود، با کارکرد 12 قدم و استفاده از حمایت انجمن معجزه ای در زندگی ما رخ خواهد داد که فراتر از همه انتظارات مان است. بنابراین از معجزه غافل نباشید. یاس و نا امیدی به خود راه نداده و جلسات و برنامه 12 قدم را رها نکنید چراکه سرانجام در سایه تلاش هایتان از چنگ بیماری اعتیاد رهایی خواهید یافت.
- بدانید که تاکنون هزاران معتاد در سراسر جهان در سخت ترین شرایط و با گذراندن مصیبت های بیشمار توانسته اند با استفاده از 12 قدم یک زندگی جدید برای خود رقم بزنند و به صورت روزمره در یک زندگی عاری از اعتیاد و سرشار از امید و آسایش به سر می برند.
١- مقدمه ترک اعتیاد
بخش ترک اعتیاد حاوی پیشنهاداتی عملی بر اساس برنامه های ۱۲ قدمی و انجمن های گمنام است و هدف آن حمایت از معتادانی است که به تازگی فرایند بهبودی خود را آغاز کرده اند. با استفاده از این پیشنهادات و ابزارها، شما می توانید از بند اعتیاد رها شده و زندگی جدید خود در بهبودی را آغاز کنید. بخش ترک اعتیاد به قسمت های زیر تقسیم شده است:
۲- ترک اعتیاد
بسیاری از ما معتادان درک و شناخت صحیحی از ترک اعتیاد نداشته و تصور می کنیم که پاکی از اعتیاد تنها به معنی قطع مصرف مواد مخدر و یا اجتناب از رفتارهای معتادگونه ما است. با در نظر گرفتن این که اعتیاد یک بیماری مزمن و درمان ناپذیر است که جسم، ذهن و روح فرد معتاد را تحت تاثیر قرار می دهد؛ بهبودی از آن نیز می بایست همه جنبه های زندگی وی را در برگیرد. بنا بر اصول برنامه های 12 قدمی، در این صفحه پیشنهاداتی ارائه شده است تا با آگاهی از این اطلاعات، کسانی که تصمیم به ترک اعتیاد دارند با اراده و توانایی بیشتری اقدام به برداشتن این قدم مهم در زندگی کنند.
۳- سم زدایی و خماری
در روزهای اول قطع مصرف و ترک اعتیاد، بسیاری از ما معتادان دچار عوارض خماری می شویم که می تواند بسیار سخت و دردناک باشد. در این قسمت پیشنهاداتی جهت آگاهی از عوارض خماری از جمله دردهای فیزیکی و نشانه های ذهنی آن برای کمک به معتادان ارائه شده است تا بتوانند با استفاده از ابزار بهبودی روزهای اول ترک اعتیاد را بهتر تحمل کرده و آن را سپری کنند.
۴- نیازهای بهبودی
بعد از قطع مصرف و سپری کردن دوره خماری، اهداف زندگی ما معتادان به طور اساسی تغییر خواهد کرد. به این نتیجه می رسیم که اگر می خواهیم پاک باقی بمانیم و یک زندگی عاری از اعتیاد داشته باشیم لازم است که بهبودی خود را در اولویت زندگیمان قرار دهیم. در این قسمت پیشنهاداتی برای چگونگی در اولویت قرار دادن نیازهای بهبودی، و همچنین هشدارهایی جهت جلوگیری از بازگشت به اعتیاد، شرح داده شده است. بعلاوه یک نمونه برنامه هفتگی که با استفاده از آن می توانید به طور روزانه به نیازهای بهبودی خود عمل کنید، برای راهنمایی شما ارائه شده است.
۵- پیشنهادات بهبودی
در برنامه های 12 قدمی و انجمن های گمنام اصولی به نام شعارهای بهبودی وجود دارند که به بسیاری از معتادان در حال بهبودی برای حفظ یک زندگی عاری از اعتیاد کمک کرده است. در این قسمت خلاصه ای از این اصول آورده شده، تا با عمل کردن به آنها در مسیر بهبودی بتوانید سبک زندگی جدید و آزاد خود را حفظ کنید.
کوکائین
گیاهى است که در ارتفاع ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ مترى از سطح دریا در دامنه باخترى کوههاى آند که هواى معتدل و مرطوبى دارد میروید. ارتفاع این گیاه به ۲ متر هم میرسد و برگهایى دارد که شکل و رنگ و ابعاد آن یاد آور درخت زیتون است. گیاه کوکا حاوى ماده توانا فزا ست که مصرف آن سبب فعال شدن مرکز بیخبرى و سرخوشى در مغز مصرف کننده میشود. ماده حاصل از برگ کوکا، کوکائین نامیده میشود..
کوکائین:
یک از موادمخدر توان افزاى طبیعى می باشد که از برگ کوکا تهیه میشود کشورهاى بولیوی، کلمبیا و پرو بزرگترین محل رشد و نمو کوکا به شمار میروند. نخستین بار بومیان کشور “پرو” از برگ این درخت براى تسکین درد و رفع خستگى استفاده نمودند. اعتیاد به آن جنبه روانى دارد. کوکائین ماده مؤثر رگ برگهاى این گیاه است که به ارى تاکسیلین شهرت دارد. رنگ آن سفید شفاف و همانند کریستال ریز میباشد و با مختصر تکانى بلورهاى ریزان بر روى هم میغلتند. این ماده، یک ضد درد موضعى بسیار قوى است، از پوست و مخاط بینى هم جذب میشود. گرد کوکائین از راه بینى استنشاق و یا در رگ تزریق میشود که خاصیت آن، ایجاد نیرو و هیجان، کاهش احساس گرسنگى مى نماید و استعمال زیاد آن موجب جنون میشود. نامهاى خیابانى آن کوک، کاندی، هپى میباشد.
کراک:
مشتقى از کوکائین است که جنبه اعتیادآورى آن بسیار زیاد و اثرات جانبى آن دهشتناک است. در واقع کراک، کوکائینى است که دستکارى شده و غالبا با پیپ هاى شیشهاى دود میشود. براى معتاد شدن به کراک فقط چند پیپ کراک کفایت میکند..
خات یا قات:
خات علاوه بر این که به صورت وحشى رشد مى کند، عمدتا در مناطق مشخصى از شرق افریقا و شبه جزیره عربستان کشت میشود. برگهاى این گیاه با توجه به خواص محرکشان به صورت جویدنى مصرف مى شوند، به طورى که به مصرف کننده احساس نشاط داده و تا حدودى جلوى گرسنگى را میگیرد..
طعم آن تلخ است و مصرف آن بیشتر در عصر و اوائل شب صورت میگیرد. کشورهاى تولیدکننده، مقادیر انبوهى محموله هاى منجمد، خشک و واکیوم شده خات را به اروپا و سایر نقاط جهان ارسال میکنند. این محموله در کشورهاى مزبور توسط اتباع کشورهاى تولید کننده مصرف میشود. برخى کشورها جهت محدود کردن واردات یا مصرف خات تدابیرى اتخاذ کرده اند. خات در حال حاضر تحت کنترل مقررات بین المللى قرار ندارد.
کراتم:
درختى است که در تایلند می روید. مردم آن سرزمین برگهاى تازه آن را میجوند و یا آن را خشک کرده مانند سیگار میکشند. خاصیت ماده مؤثر این درخت، توان افزیى است و احساس نشاط و هوشیارى کاذب مختصرى نیز در مصرفکننده به وجود مى آورد..
ناس:
در بسیارى از منابع آمده است، ناس بوته اى است که در افغانستان و پاکستان مى روید. برگهاى آن را اگر تازه باشد ، میجوند و خشک کرده آن را مثل حنا کوبیده در زیر لثه قرار می‌دهند. براى تأثیر بهتر و بیشتر، کمى خاک سیگار یا آب آهک به آن اضافه میکنند. مصرف کنندگان آن احساس گرمى و نشاط میکنند، ولى اثر آن به مراتب از سایر مواد محرک کمتر است..
آمفتامین:
گروه وسیعى از داروهاى محرک (توان افزا) هستند که باعث تحریک و فعالیت سلسله اعصاب مرکزى مى شوند و به اشکال قرص، کپسول، پودر و مایع وجود دارند.